Το περπάτημα στο κενό

Π

ερπατούσαν μέσα στη σιωπή. Όχι την εσωτερική. Οι σκέψεις, εργώδεις και ακάματες δεν τους άφηναν στιγμή σε κάποια αδράνεια.

Είχαν να συναντηθούν πολύ καιρό και απολάμβαναν ο ένας την παρουσία του άλλου. Το να απολαμβάνεις την παρουσία ενός άλλου ανθρώπου είναι μια εμπειρία ανεκτίμητη και μπορεί να σε ευεργετήσει πολλαπλά. Είναι σαν θεραπεία, σαν πλύσιμο ψυχής, σαν κάθαρση. Καθώς όταν δεν υπάρχει η ένταση της ερωτικής διεκδίκησης ούτε η αγωνία για την προσποίηση, την υπόκριση, την παράσταση για την ικανοποίηση των εικόνων, όλα είναι όμορφα και ροϊκά. Ο κάθε ένας είναι… απλά είναι και όντας ελεύθερος να είναι, μπορεί να εκδιπλώσει σκέψεις και συναισθήματα χωρίς την τρομοκρατία της επίκρισης.

Κάποια στιγμή σταμάτησαν και κάθισαν σε δυο μοναχικές καρέκλες μιας καφετέριας που ήταν κλειστή. Ίσως να ήταν εκτός λειτουργίας πια καθώς η ώρα δεν ήταν τόσο προχωρημένη για να δικαιολογεί αυτή την εγκατάλειψη. Όμως αυτές οι δυο καρέκλες έμοιαζαν να έχουν τοποθετηθεί εκεί γι αυτούς. Κάθισαν και είχαν θέα στον ήσυχο κόλπο. Υπήρχε ακόμη νηνεμία αλλά δεν θα κρατούσε για πολύ. Σιγά σιγά σηκωνόταν μια νυχτερινή αύρα από τα δυτικά. 

Η ήττα… αυτή μάς κατέστρεψε… είπε ξαφνικά εκείνη και στο άκουσμα των δυο τόσο δυνατών λέξεων μελαγχόλησε… δυο βαριές λέξεις που σε μια τόσο μικρή φράση – έστω κι αν υπήρχε παύση ανάμεσα - έμοιαζαν με κοτρώνες δεμένες με σχοινί που την βύθιζαν.

Δεν μας κατέστρεψε η ήττα, της αντιγύρισε εκείνος λες και ήθελε να πιάσει το σχοινί και να τραβήξει την πέτρα προς τα πάνω. Η ηττοπάθεια μας κατέστρεψε… αυτή ίσως… Ήξερε πως έπρεπε να της μιλήσει, να της αναλύσει τα δεδομένα, να της κρατήσει την προσοχή ενεργή… αυτό συμβαίνει όταν πάψουμε να είμαστε σιωπηλοί. Το δώρο της επικοινωνίας όταν μιλάμε φωναχτά είναι πως ακούμε τον εαυτό μας και αυτό είναι μια πιστοποίηση ύπαρξης, ανάσας, συνέχειας… αφού μπορούμε να ακούμε, να μιλάμε, να επικοινωνούμε με άλλους, δεν είμαστε αποκλεισμένοι, η ελπίδα είναι ζωντανή, έχουμε ακόμα ανοιχτό τον δρόμο μπροστά μας. Ξέρεις λοιπόν ποια είναι η βασική διαφορά της ήττας από την ηττοπάθεια; Η πρώτη είναι αφετηρία αλλαγών που μπορούν να σε βγάλουν στο ξέφωτο. Η δεύτερη είναι όταν έχεις εγκαταλείψει κάθε ελπίδα να βρεις το ξέφωτο και έχεις χαθεί στο σκοτάδι του εαυτού σου. Φοβόμαστε την ήττα αλλά θα έπρεπε να ανησυχούμε για την ηττοπάθεια. Και δεν μπορούμε να πάψουμε να ανησυχούμε, κάθε μέρα, κάθε στιγμή… τόση ενέργεια, αν το καλοσκεφτείς, τόση ενέργεια σπαταλημένη για να σηκώνουμε την κοτρώνα από το βυθό για να μην μας παρασύρει… και την ίδια στιγμή έχουμε τα φτερά μας κλειστά… και αυτά ατροφούν, ξεφτίζουν, πεθαίνουν… γι’ αυτά θα έπρεπε να ανησυχούμε…

Έμεινε σιωπηλή εργαζόμενη τα όσα είχε ακούσει… τη συναντούσαν μέσα της αλλά από την άλλη, δεν μπόρεσε να μην ξεφυσήσει απελευθερώνοντας συσσωρευμένη πίεση… Οι σκέψεις αυτές δεν ήταν πρωτότυπες, δεν ήταν μια συνταρακτική αποκάλυψη. Όλα τούτα τα είχε σκεφτεί κι εκείνη πολλές φορές. Όμως, έχει διαφορά να τα ακούς από κάποιον άλλο. Ακόμα και η μεγαλύτερη κοινοτοπία μπορεί να σε σοκάρει όταν ειπωθεί την κατάλληλη στιγμή από τον κατάλληλο άνθρωπο. Είναι σα να ξεκλειδώνουν οι λέξεις ό, τι περιέχουν και επιτρέπουν την εισδοχή σε βαθύτερους πυρήνες του είναι. Λέξεις που χρησιμοποιούμε καθημερινά, αγάπη, ζωή, θεός, θάνατος, μοναξιά, μπορούν για χρόνια ολόκληρα να είναι σύμβολα πάνω στο χαρτί, απλοί κώδικες συνεννόησης και ξαφνικά να αποκτήσουν ένα τρομερό περιεχόμενο, να λάμψουν σαν μαγικά τάλισμαν φορτισμένα με την προαιώνια ενέργεια που ήρθε η στιγμή να δείξει τη δύναμή της…

Νομίζω ότι μας κάνει καλό που συζητάμε, έτσι δεν είναι; την ρώτησε.

Ναι… μερικές φορές αισθάνομαι πως ξεδιψάω από τούτες τις συναντήσεις μας και όταν περάσει καιρός που είμαστε χώρια, η δίψα με καταλαμβάνει ξανά… σιωπηλά όμως και ύπουλα…

Ξέρω τι εννοείς, της είπε με ειλικρίνεια. Όλοι οι μοναχικοί άνθρωποι θα συμφωνούσαν μαζί σου. Κι όμως, είναι οι μοναχικοί που εκτιμούν περισσότερο απ’όλους τη σημασία της επικοινωνίας. Κάθε λέξη είναι ακριβή, κάθε συλλαβή ακόμα… μετά από χρόνια καταλαβαίνει κανείς πόση αξία έχει η ουσιαστική επικοινωνία και αναρωτιέται για τα νεανικά του… φεστιβάλ φλυαρίας!

Ήσουν κι εσύ φλύαρος στα νιάτα σου; τον ρώτησε θέλοντας να τον πειράξει λίγο. Αποκλείεται. Δεν το πιστεύω.

Ναι, μιλούσα πολύ, ρωτούσα συνεχώς, δεν έβαζα γλώσσα μέσα μου. Όμως άκουγα κιόλας. Πήγαιναν μαζί αυτά.

Από τότε;

Σχεδόν από τότε.

Ήσουν δηλαδή ένας νέος με… γεροντική σοφία;

Θα έλεγα μάλλον πως ήμουν ένας γέρων που τους ξεγελούσε όλους η νεανική του εμφάνιση.

Γέλασαν εγκάρδια. Εκείνος έβγαλε να καπνίσει. Τον παρακολουθούσε σιωπηλή.

Απόψε… νομίζω είσαι περισσότερο σιωπηλός απ’ό,τι συνήθως… ίσως σε μελαγχόλησα εγώ με τον αφορισμό μου… για την ήττα εννοώ… του είπε.

Ξέρω πως τούτο το γεγονός σε απασχολεί χρόνια τώρα… το θυμάμαι από τότε που πρωτοανταμώσαμε κιόλας… μιλούσες απλά με μεγαλύτερο πάθος για ‘τα ενάντια’ και για τα ‘δίπολα’ τότε… είχες όμως εισχωρήσει ήδη βαθιά στην ερμηνεία των συμβόλων και βέβαια αυτές οι καταδύσεις δεν μένουν χωρίς συνέπειες.

Ναι… εγώ τις έλεγα ‘καταδύσεις’, εσύ προτιμούσες να τις λες ‘καταρριχήσεις’… υπάρχει μια σημαντική διαφορά που την κατάλαβα καιρό μετά.

Και τι ανακάλυψες;

Πως η μέγιστη διαφορά τους είναι… η βαρύτητα… ή μάλλον, η άνωση… τούτο που είναι προφανές σε μια κατάδυση είναι απόν στην καταρρίχηση… αντίθετα εκεί κυριαρχεί η βαρύτητα…

Και τι είναι αυτή η άνωση που ανέφερες; τη ρώτησε.

Η αντίσταση του είναι να προδώσει τα μυστικά του. Η άρνηση ενός βαθύτερου τμήματός μας να αποκαλύψει πράγματα, να φωτίσει διαμερίσματά του, να μας βοηθήσει…

Η άρνηση, επανέλαβε εκείνος συμφωνώντας.

Ναι… στην κατάδυση επιχειρούμε εμείς την ψηλάφηση στα έγκατα, στην καταρρίχηση έχουμε την απρόσμενη συνδρομή της… βαρύτητας του είναι. Θυμάμαι πως το είχες αναλύσει αυτό κάποτε αλλά δεν είχα κατανοήσει σχεδόν τίποτα. Όλα αυτά μου φαίνονταν ασκήσεις επί χάρτου περισσότερο παρά βιώματα από… το μέτωπο.

Και ως βαρύτητα του είναι τι ορίζεις λοιπόν;

Ότι ναι μεν στην καταρρίχηση υπάρχει μεγάλος κίνδυνος ‘τραυματισμού’, να γκρεμιστείς από ένα μεγάλο ύψος, να τσακιστείς, να χαθείς για πάντα, όμως μπορείς να εκμεταλλευτείς τον παράγοντα της μνήμης και του χρόνου. Ενώ στις καταδύσεις αυτός είναι εχθρός, εδώ είναι σχεδόν ‘φίλος’.

Και την άνωση όμως μπορείς να την εκμεταλλευτείς, σωστά; συνέχισε εκείνος και ένιωσε πως η βραδιά είχε αρχίσει να ζωηρεύει.

Δεν ξέρω… δεν το έχω επιτύχει ακόμα αυτό… πώς μπορείς;

Αν πάψεις να αντιστέκεσαι.

Ναι… αλλά…

Αν ‘υποκριθείς’, αν ‘προσποιηθείς’ πως είσαι ένα ‘νεκρό φορτίο’… τότε θα επιταχύνεις την κατάδυσή σου…

Δεν του είπε τίποτε.

Σου αρέσουν τα καρτούν;, τη ρώτησε ξαφνικά

Ναι, απάντησε χαμογελώντας εκείνη.

Θυμάσαι εκείνα με τον road runner και το κογιότ; Που σε όλα τα επεισόδια το κογιότ τον κυνηγά, επινοεί τρόπους να τον γραπώσει αλλά ο road runner πάντα κερδίζει;

Ναι, βέβαια… είναι από τα αγαπημένα μου… και συμπαθούσα πάντα το κογιότ…

Με ένα του νεύμα συμφώνησε κι εκείνος.

Θυμάσαι κάποιες σκηνές που το κογιότ τρέχοντας, περνάει την άκρη ενός γκρεμού, συνεχίζει να τρέχει στον αέρα και ξαφνικά… πέφτει στο κενό;

Ναι, βέβαια…

Έχεις παρατηρήσει πότε πέφτει; Μπορείς να ανακαλέσεις αυτές τις σκηνές;

Ναι… πέφτει όταν… συνειδητοποιεί τι του συμβαίνει…

Μερικές φορές σ’αυτά τα καρτούν κρύβονται ολόκληρα μαθήματα εσωτερισμού που θα χρειάζονταν ώρες ανάλυσης. Πράγματι λοιπόν, το κογιότ γκρεμίζεται ακριβώς τη στιγμή που ‘επιστρέφει’ από το ταξίδεμά του… ας πούμε τη στιγμή που η εγρήγορσή του επαναδιατυπώνει τις συντεταγμένες του πραγματικού κόσμου… ενώ για λίγο η βαρύτητα είχε εξαφανιστεί, οι φυσικοί νόμοι επιστρέφουν και…

Σε όλα τα καρτούν υπάρχουν ανάλογες σκηνές νομίζω, είπε εκείνη. Θυμάμαι τώρα κάποιες με το Μπάγκς Μπάνι, το Ντάφι και άλλους. Άρα, είναι κάτι που έχει μια μεγαλύτερη σημασία. Σωστά;

Οι δημιουργοί αυτών των ταινιών ήξεραν πολλά περισσότερα από όσα νομίζουμε. Πίσω από τις ξεκαρδιστικές περιπέτειες των ‘αφελών’ πρωταγωνιστών, κρύβονται αλήθειες για πολλά θέματα που αργότερα συνειδητοποιούμε. Όπως ακριβώς τα μεγάλα παραμύθια, όπως η Χιονάτη, είναι συγκλονιστικές και ολοκληρωμένες αφηγήσεις μυητικού χαρακτήρα. Αυτές οι ταινίες με τα κινούμενα σχέδια, δίνουν στους δημιουργούς βαθμούς ελευθερίας έκφρασης που δεν έχουν σε άλλα πεδία.

Αυτό όλο μοιάζει με την παραίνεση του Δον Χουάν στον Καστανέντα πάνω από τον γκρεμό; Όταν του λέει ‘πέτα, έχεις φτερά, άνοιξέ τα και πέτα’; Δεν θυμάμαι ακριβώς τι συνέβη και πώς αλλά…

Κάπως έτσι… αλλά ας μην το ανοίξουμε όλο το θέμα απόψε καθώς είναι τεράστιο… ας γυρίσουμε στην κατάδυση…

Στην προσποίηση πως είμαι ένα ‘νεκρό’ φορτίο και βυθίζομαι;

Ακριβώς… είναι κάτι ανάλογο με το περπάτημα του κογιότ στον αέρα… μονάχα που εδώ συνειδητά ξεγελάμε το νου… αυτή είναι η διαφορά…

Και ο νους ξεγελιέται;

Για λίγο… όσο μας χρειάζεται για να καταδυθούμε σε κείνους τους πυρήνες που υπάρχει το έμπυρο υλικό που μας ενδιαφέρει. Εάν χάσουμε την αυτοσυγκέντρωσή μας όμως…

Ο νους θα μας πάρει χαμπάρι…

Και βέβαια θα μας ανεβάσει ξανά στην εγρήγορση… όπως αντίστοιχα αλλά αντίστροφα κάνει με το δύστυχο το κογιότ… το επαναφέρει στην τάξη και…

Πάρτον κάτω…

Ναι…

Ακούγεται εύκολο αλλά δεν είναι…

Αλήθεια… είναι ‘εύκολο’ μονάχα όταν κοιμόμαστε… εκεί όμως εισερχόμαστε στις περιοχές του ασυνειδήτου, των ονείρων κλπ. Αλλά είναι κάτι ανάλογο βέβαια.

Δηλαδή η κατάδυση τελικά είναι ένα είδος διαλογισμού;

Ένας ‘ονειρικός διαλογισμός’ θα μπορούσα να πω. Όμως και αν δεν έχει απόλυτη επιτυχία δεν πειράζει. Δεν έχουμε Ολυμπιακούς Αγώνες εδώ για να διεκδικούμε μετάλλια. Εργαζόμαστε με το είναι μας και το κάνουμε όταν και αν και όσο θέλουμε… μερικές φορές η εργασία γίνεται από μόνη της…

Όλο αυτό μου θυμίζει και τον Επίκουρο… ‘λάθε βιώσας’… μια μυητική ανάγνωση του Επίκουρου είναι αυτή η δράση της… παραφύλαξης; …νομίζω πως συνδέονται όλα αυτά…

Φυσικά συνδέονται… επειδή δεν έχουμε εποπτεία του δικτύου δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει… αν δεν συνδέονται τότε εμείς τώρα δεν είμαστε εδώ, δεν υπάρχουμε… όχι θεωρητικά, δεν υπήρξαμε ποτέ… όμως νομίζω πως είπαμε αρκετά γι απόψε…

Είχε περάσει η ώρα. Έπρεπε να αποχαιρετιστούν. Σηκώθηκαν και περπάτησαν ξανά σιωπηλοί μέσα στη νύχτα.