Δευτέρα, Οκτωβρίου 24, 2011

Το φορτίο της ζωής ενός δέντρου είναι οι καρποί του...



Το φορτίο της ζωής ενός δέντρου είναι οι καρποί του. Όλοι οι καρποί. Και εκ του καρπού το δέντρον γινώσκεται…

Είναι κάποιες μέρες τώρα και με αφορμή δυο πολύ ενδιαφέρουσες αναρτήσεις στο ιστολόγιο Cinessence που ήθελα να γράψω μερικές σκέψεις με αφορμή την πολύ ιδιαίτερη και, για μένα, εξαιρετική ταινία The Tree of Life του σκηνοθέτη Terence Malick.

Είναι λοιπόν κάποιες φορές που δεν μπορείς να μην σκεφτείς πως όταν έχεις έναν αληθινά εμπνευσμένο και σημαντικό καλλιτέχνη με όλα τα εργαλεία της δουλειάς του στην διάθεσή του, εκείνο που θα σου προσφέρει είναι ένα επίτευγμα που θα μείνει αθάνατο… θα εγγραφεί για πάντα, θα έχει την αυταξία του ό,τι κι αν ειπωθεί, όσο κι αν αμφισβητηθεί –ίσως ακριβώς και εξ αιτίας της πολεμικής που θα του ασκηθεί.
Τι σκεφτόμουν παρακολουθώντας την εμβληματική αυτή –και μεγάλη σε διάρκεια, ίσως υπερβολικά μεγάλη θα έλεγα – ταινία; Πολλά και διάφορα… και αυτό μου άρεσε πολύ… δεν είναι μονάχα η αληθινά εκπληκτική φωτογραφία που καθηλώνει, η ποιητική, κοσμογονική γραφή και η εσωτερική αναπνοή του δημιουργού που αποτυπώνεται σαν χνώτο πάνω στην οθόνη και σε αγγίζει… είναι επίσης η εκπληκτική μουσική που από την αρχή ως το τέλος σε γραπώνει απ’το σβέρκο και σε ακινητοποιεί… είναι και ο ρυθμός… ένας εξαιρετικός ρυθμός, μια διαρκής ροή, σαν πλεύση, λες και η κάμερα πλοηγεί και δεν καταγράφει μόνο… είναι ακόμη οι ίδιοι οι ηθοποιοί, δεν υπάρχουν ‘φορτώνοντας’ την ταινία με την περσόνα τους αλλά υπάρχουν, ρέουν κι αυτοί μαζί με την ταινία, σαν να ήταν απολύτως απαραίτητοι και καθόλου περιττοί ή αδιάφοροι.
Πολλά αρνητικά διάβασα σε διάφορα sites για την ταινία, τον ‘χριστιανό’ Μάλικ που κάνει ‘προπαγάνδα για το Θεό’, που ‘θέλει να μιμηθεί τον Κιούμπρικ’, που έκανε ένα καλό ‘ντοκιμαντέρ της National Geographic’ κλπ…
Κάποιος έγραψε κάπου ότι «αν αντέξεις τα πρώτα δέκα λεπτά, τότε στα επόμενα είκοσι σίγουρα θα έχεις εξοντωθεί»…
Μου φαίνονται σχεδόν απίστευτες τέτοιες υπερβολές και μάλιστα από ένα νεανικό κοινό που αισθάνομαι ότι έχει και κριτήριο και αισθητήριο. Δεν μπορώ να δεχθώ ότι έχουν ‘κακοποιηθεί’ κινηματογραφικά τόσο πολύ οι νέοι… ούτε πως αν μια ταινία δεν έχει τσεκούρια, μαχαίρια και… μπούτια, δεν έχει ενδιαφέρον… άλλωστε, δεν πρόκειται να το παίξω ούτε κουλτουριάρης, ούτε δήθεν ‘σινεφίλ’… υπάρχουν οι στιγμές του horror, του σπλάτερ, της χαζοκωμωδίας, της περιπέτειας, της επιστημονικής φαντασίας, που αγαπώ μάλιστα πολύ. Αλλά, όταν έρχεται και η στιγμή για μια άλλου τύπου, βαθύτερης, πλατύτερης και ουσιαστικότερης αφήγησης, πρόκειται για όπλο εξόντωσης;
Κατά την ταπεινή μου άποψη, μόνο σε δυο σημεία έκανε ‘φάουλ’ ο σκηνοθέτης. Στην διάρκεια της ταινίας –θεωρώ ότι μετά από τα 90 ή 100 λεπτά, ο οποιοσδήποτε θεατής καταλαμβάνεται από το σύνδρομο της ‘εξόδου’ ή της αλλαγής αντικειμένου παρατήρησης και επίσης πως σε 90 λεπτά θα μπορούσε να συμπυκνώσει υπέροχα το όλο θέμα του- και στο περισσότερο απ’όσο ίσως έπρεπε αφαιρετικό και ‘ελλειμματικό’ της γραφής…  αλλά αυτά είναι λεπτομέρειες όταν έχεις να κάνεις με ένα σύμπαν που σου προσφέρεται γενναιόδωρα και αισθάνεσαι την συγγένεια με πρωτογενείς ποιότητες της ίδιας της ζωής, της ύπαρξης, του είναι… Τα τεχνικά χαρακτηριστικά δεν πρέπει να προκρίνονται ή να βαραίνουν περισσότερο από την ουσία μιας γραφής, κινηματογραφικής, θεατρικής, οποιασδήποτε.

Όσο για το Δέντρο της Ζωής… αυτό δεν είναι δύσκολο να το φανταστείς, να το δεις, ακόμα και να το ψηλαφήσεις από τις πρώτες στιγμές… περισσότερο το αισθάνεσαι να καρποφορεί μέσα σου, να σου μιλάει, να έχει την ευκαιρία να κερδίσει, επιτέλους, λίγη από την προσοχή σου…



Δεν υπάρχουν σχόλια: