Η σύνθεση είναι πάντα δυσκολότερη απ’την ανάλυση…
Να μια ευγενική αρχή… να γραπωθεί κανείς για να ξετυλίξει το κουβάρι… και
τι κουβάρι…
Τι μας συνέβη μετά τον 2ο
Παγκόσμιο Πόλεμο; Ναι, από εκεί ξεκινάει το ξετύλιγμα… υπομονή… Ρωτάω πάλι, τι μας
συνέβη μετά τον 2ο Π.Π.; Μας συνέβησαν χίλια δυο αλλά αυτό που δεν μας
είχε συμβεί στο παρελθόν ήταν η διάσχιση.
Σχιστήκαμε στα δυο… πες το διχοτόμηση, διαίρεση… σημασία έχει να κατανοηθεί
πως έχουμε να κάνουμε με έναν μανιχαϊκό κόσμο… έναν κόσμο που χωρίστηκε σε δυο
κολοσσιαία στρατόπεδα… τους ‘ελεύθερους’ δυτικούς και το… ‘παραπέτασμα’… τους ‘δημοκράτες’
κληρονόμους του ελληνορωμαϊκού σκέπτεσθαι και δραν –λέμε τώρα- και τους ανατολικούς
σκυθρωπούς, σκοτεινούς και μυστικοπαθείς κόκκινους…
Εντάξει, αυτή είναι μια προφανής
εικόνιση, σχεδόν καρτουνίστικη, το κατανοώ, δεν διαφωνώ καθόλου. Οι δήθεν ‘καλοί’
και οι δήθεν ‘κακοί’. Οι διεφθαρμένοι και οι ενάρετοι [ο καθείς διαλέγει ποιοι
είναι ποιοι]… αυτοί που ‘ζούνε τη ζωή και χαίρονται την κάθε μέρα’ και αυτοί
που είναι σιωπηλοί σαν βράχοι και αυστηροί σαν γυμνασιάρχες του μεσοπολέμου… οι
‘χολιγουντιανοί’ με τον Έλβις και την Λουσίλ Μπολ και οι αγέλαστοι και ‘παγωμένοι’
γραφειοκράτες που διαβάζουν στο μετρό, στα λεωφορεία, στις μεγάλες τους ουρές…
παντού διαβάζουν οι μπαγάσηδες… που κάνουν παρελάσεις στην Κόκκινη Πλατεία και
σου κόβεται η ανάσα… που χωμένοι στα βαριά παλτά τους, χαιρετούν με κείνο
μισόγελο τα πλήθη και αισθάνεσαι ένα ραχιαίο ρίγος…
Όλος ο μεταπολεμικός κόσμος, αυτό
παλεύω να αρθρώσω τόση ώρα, ψελλίζοντας τις σκέψεις μου, είναι παιδί αυτής της διάσχισης. Όσοι γεννήθηκαν σε αυτό το
περιβάλλον, όσοι ανδρώθηκαν, ερωτεύτηκαν, εργάστηκαν, έκαναν οικογένεια και
παιδιά, έχουν το σπόρο και το δηλητήριο αυτής της σχιζοφρένειας… το Καλό και το
Κακό δεν αποτελούν πλέον οντολογικές θεωρήσεις που απασχολούν φιλοσόφους και
θεολόγους σε συνέδρια και σκονισμένες ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες… είναι η καθημερινή πραγματικότητα… έχεις
την ανάσα τους στ’αυτιά σου, έχεις τις εκδορές τους στην ψυχή σου… δεν γίνεται
να γλιτώσεις… γιατί γεννήθηκες μισός και μισός… και παλεύεις να συνθέσεις, να
παντρέψεις, να αρμονίσεις, να γεφυρώσεις… σε όλη σου τη ζωή…
Θα πει κάποιος, μα είναι υπερβολή όλο
τούτο… και στο παρελθόν δεν είχε συμβεί; Όχι, είναι η απάντηση… δεν είχε συμβεί…
η διπολικότητα του μεταπολεμικού κόσμου είναι ιστορικά ίσως πρωτόφαντο
φαινόμενο… μετά την κατάρρευση του ανατολικού σοσιαλιστικού κόσμου, περάσαμε
στην μονοπολικότητα… αυτή ήταν όντως μια κατάσταση που ιστορικά είχε
επαναληφθεί… και σήμερα… έχουμε μια επίφαση πολυπολικότητας και σούπα
παγκοσμιοποιημένων ανθρώπων και κρατών και ιδεών και εννοήσεων που δεν μπορεί
εύκολα να αναμετρηθεί με οτιδήποτε… γιατί η επανάσταση του διαδικτύου τα
ανέτρεψε όλα… δεν μπαίνω εκεί, είναι αχανές το ναρκοπέδιο… γυρίζω το λοιπόν
στα, ας πούμε γνωστά…
Δείτε για παράδειγμα την εποχή της Ιεράς
Συμμαχίας… συνασπίστηκαν όλοι οι μαύροι κι άραχλοι μονάρχες της Ευρώπης ενάντια
σε οτιδήποτε απειλούσε τα κραταιά τους βασίλεια και την διαιώνιση της τυραννίας
τους. Δεν ήταν ποτέ δυο όμως… Ποτέ… όταν κάποιοι πήγαιναν να κάνουν παρεούλα,
δυο άλλοι συνασπίζονταν εναντίον τους… ήταν τέσσερις, πέντε… πολυπολικότητα
λοιπόν… δείτε και στον Α΄ Π.Π… και στον Β΄Π.Π… δεν έχουμε δυο που κουτουλάνε τα
κεφάλια τους, έχουμε συγκεντρώσεις, συνασπισμούς, λυκοφιλίες… αλλά όχι δυο
συμπαγείς πόλους… αυτό που συνέβη με τις ΗΠΑ και την ΕΣΣΔ στον καινούργιο κόσμο
που προέκυψε μετά τον τελευταίο μεγάλο πόλεμο δεν είχε προηγούμενο… και
δηλητηρίασε όχι μόνο τα κράτη και τις κυβερνήσεις αλλά και τους ανθρώπους, τον
καθένα ξεχωριστά… αλλοίωσε συνειδήσεις, επηρέασε θεωρίες, χειραγώγησε κινήματα,
διαστρέβλωσε ακόμη και ιστορικά υποκείμενα…
Είναι γνωστή η ιστορία για μια
υπηρεσία του Π.Ν. των ΗΠΑ που μελετώντας τον Πελοποννησιακό Πόλεμο και τον
Θουκυδίδη βρήκε τρανταχτές ομοιότητες και αναλογίες με το σύγχρονο χάλι του
διπολισμού. Οι ΗΠΑ βέβαια ήταν η δημοκρατική Αθήνα. Η Αρκούδα ήταν οπωσδήποτε η
ομιχλώδης και γνοφώδης Σπάρτη. Και ποιος κέρδισε κυρίες και κύριοι τον
Πελοποννησιακό λεγόμενο πόλεμο; Η απάντηση κατατρομοκράτησε τους λογίους και
ακαδημαϊκούς των αμερικανικών πανεπιστημίων. Και δεν ήθελαν σε καμιά περίπτωση
να επαληθεύσουν το περίφημο περί της ιστορίας που επαναλαμβάνεται… τι έγινε από
κει και πέρα δεν είμαι πρόχειρος να πω… εκείνο που με ενδιαφέρει είναι η
διάχυση και η διασπορά όλης αυτής της δηλητηριασμένης ατμόσφαιρας στα κύτταρα
όσων γεννήθηκαν και μεγάλωσαν διχασμένοι.
Γιατί αυτοί είναι που κυβερνούν και
σήμερα τον κόσμο. Είναι οι άνθρωποι που παλεύουν να συνθέσουν θεωρίες, δόγματα
και ιδέες και δεν ξέρουν το πώς. Δεν το έμαθαν ποτέ, δεν τους το δίδαξε κανείς.
Και πειραματίζονται πάνω απ’τα κεφάλια μας.
Ο τεμαχισμός είναι εύκολος, πράγματι.
Η ανάλυση, η ψυχανάλυση, να βγάλεις τα σωθικά του βάτραχου και να παρατηρείς. Η
σύνθεση είναι το ζόρι… να ορίσεις το ένα, το ενιαίο, το ενικό, το αρμονικό, το
ρέον, το συνεχές… Να δεις την μεγάλη εικόνα, τη ζεύξη, το ερωτικό, το διυπαρκτικό
γεγονός τελικά…
Μα για να δεις, πρέπει πρώτα να βιώσεις…
Και οι διχασμένοι νόες δεν επιτρέπουν
στο βίωμα να ανθίσει ολοκληρωμένο και αμιγές… Το δηλητηριάζουν με στίγματα,
ιούς, αμαρτίες, παρεκκλίσεις, αποκλίσεις, στρεβλώσεις, αναπηρίες… και το νοσηρό
πλέον βίωμα δεν μπορεί να γεννήσει παρά νοσηρό βλέμμα και το βλέμμα που νοσεί σκοτώνει το πνεύμα του ανθρώπου…
Και άνθρωποι με νεκρωμένο πνεύμα δεν
είναι πλέον άνθρωποι… είναι προσανατολισμένα ζόμπι, μολυσμένες μηχανές και προγραμματισμένα
ένσαρκα πρότζεκτς… Προγραμματισμένα να επιφέρουν τον όλεθρο ή να αυτο-ακυρωθούν…
Κι εμείς, σε μια γωνιά ενός μικρού
δωματίου, όσοι απομείναμε, ακέραιοι ακόμα, επιμένουμε κι ανασαίνουμε με τον
Όμηρο, τον Πλάτωνα και τον Σαικσπήρο…
