Δευτέρα, Δεκεμβρίου 17, 2012

Έχουν γνώση, άραγε οι συγγραφείς, με τι πραγματικά καταπιάνονται;



Έχουν γνώση, άραγε οι συγγραφείς, με τι πραγματικά καταπιάνονται; Έχουν αίσθηση τι είναι οι λέξεις; Κι αν έχουν την αίσθηση, έχουν συνείδηση της δύναμής τους;
Όσο βρίσκονται στην περιπέτεια της γραφής, από την πρώτη μέρα κιόλας αναμετρώνται με κάτι που δεν μπορούν καν να αντιληφθούν… περνούν χρόνια για να αρχίσουν να αισθάνονται τα μεγέθη, τις δυνάμεις, τις ροές, τις συντεταγμένες του απειροχώρου αυτού στον οποίο με έπαρση εισβάλλουν και, συνήθως, κατατσακισμένοι εξέρχονται κάποτε… πλούσιοι μεν εμπειριών και γνώσης αλλά πεντάρφανοι, μόνοι, ανέστιοι… κάτι σαν τον Οδυσσέα δηλαδή λίγο πριν αντικρίσει ξανά τη γενέθλια γη… Κι έτσι κάπως ετοιμάζεται το εσωτερικό βλέμμα του συγγραφέα… πρώτα να φύγει το εξωτερικό με τις άχρηστες εικόνες, τις πληροφορίες και τα αθύρματα των παραστάσεων και ύστερα, να υπάρξει χώρος για να αναδυθεί το Βλέμμα… και αν δεν τον πυρπολήσει ο εαυτός του, είναι βέβαιο ότι θα τον αφανίσει η σιωπή…
Το τέλος όλων είναι η σιωπή, έτσι κι αλλιώς…

Κάποιες σκέψεις με αφορμή μονάχα μια ωραία ταινία, The Words, όπου γοητεύεται κανείς περισσότερο από την αφηγηματική δύναμη του σκηνοθέτη και την καλοδομημένη αρχιτεκτονική σύνθεση, την στρωτή ροή και τις επαρκείς ερμηνείες παρά από κάποιο μήνυμα ‘μεγατόνων’… δεν υπάρχει κανένα τέτοιο ‘βαρύ’ μήνυμα… υπάρχει ο πυρήνας της ανθρώπινης ματιάς, η ίδια η ζωή… στην ολότητά της… ακόμα και με κάποιες ευκολίες ή δοκιμασμένες τεχνικές, δεν παύει η αφήγηση να σε κρατάει ζεστό στην οθόνη…



Και λέγοντας ζωή… να μια τρομερή λέξη, μια λέξη δύναμης… Λέξεις δύναμης, έλεγε κάποτε ένας διδάσκαλος που τον θυμάμαι με αγάπη, είναι αυτές οι λέξεις – ήλιοι, οι λέξεις σύμπαντα που δεν χρειάζονται τίποτα και κανέναν δίπλα τους, γύρω τους… Λες ζωή και περιέχονται τα πάντα… Λες αγαπώ και συνδέεσαι με έναν παράξενο τρόπο με την πρωταρχή της Ύπαρξης… λες  θάνατος και είναι αρκετό για να πυροδοτήσεις μια φιλοσοφική πορεία προς… την αλήθεια… άλλη μια τέτοια λέξη…

Αλλά, λέω πάλι, δεν είναι ανάγκη ούτε οι ποιητές ή οι δημιουργοί να έχουν την απόλυτη συνείδηση του τι ακριβώς κάνουν, με τι καταπιάνονται… γιατί αν ήταν έτσι, δεν θα έγραφαν, θα σταματούσαν να γράφουν, θα ήταν ανίκανοι να γράψουν… είναι σα να απαιτείς από τον ηθοποιό να είναι μύστης της τελικής βαθμίδας… δεν θα έχει καμιά διάθεση να υποκριθεί ή να ‘παραστήσει’ οτιδήποτε… μπορεί να λειτουργεί όσο ένα μεγάλο μέρος του είναι του παραμένει αφώτιστο, αχαρτογράφητο, μυστηριώδες…

Κι έτσι οι λέξεις παραμένουν σύμβολα και αρχέτυπα που φλέγονται αλλά και δονούνται όπως η αρχαία εκείνη Κιβωτός που όποιος την άγγιζε έπεφτε αμέσως νεκρός… η Μεγάλη Γνώση δεν είναι ένα παιχνίδι για το απόγευμα της Κυριακής μεταξύ φίλων… ήταν, είναι και θα είναι πάντοτε επικίνδυνη… ευτυχώς…

8 σχόλια:

serenata είπε...

'Το τέλος όλων είναι η σιωπή'....
Υπέροχο και αληθινό ταυτόχρονα.
Να ξεραν οι συγγραφείς......
Θα είχαμε στερηθεί πολλά, αν και νομίζω πως ξέρουν.
Επιλέγουν τη μοναξιά, τη σιωπή της γραφής.
Ευχαριστώ πολύ για την ενημέρωση, για την ταινία.
Οσο για τις λέξεις καλέ μου φίλε Νιμερτή.
Τεράστια κουβέντα ανοίγεις.
Μεγάλη η δύναμή τους!
Γι αυτό πολλές δεν τις λέμε.....
Τις κρατάμε μέσα μας.
Λες κι όταν τις ξεστομίσουμε, μόνο τότε θ' αποκτήσουν υπόσταση.
Μεγάλη κουβέντα που δεν εξαντλείται έτσι εύκολα.
Καλό σου βράδυ φίλε μου:)

Νimertis είπε...

Serenata, αγπαημένη φίλη, πολύ μου άρεσε το σχόλιό σου... 'γι'αυτό πολλές δεν τις λέμε... τις κρατάμε μέσα μας..."
έτσι είναι... ή κάποιες άλλες, υπό το κράτος της έντονης φόρτισης, τις ξεστομίζουμε και πληγώνουμε... ή μας πληγώνουν...
σ'ευχαριστώ πολύ για τις σκέψεις σου! σε φιλώ...

marronblogger είπε...

Έχουν και δεν έχουν επίγνωση για τη δύναμη των λέξεων! Μερικές φορές ερωτοτροπούν με τις λέξεις, άλλες φορές πάλι κάνουν σαν να τις γνωρίζουν πρώτη φορά. Γράφουν επί σκοπού, γράφουν για να γράφουν, γράφουν γιατί ζουν μια μυστική ζωή μαζί με τις λέξεις τους και με όσους άλλους θέλουν να την κοινωνήσουν... Θα έγραφα κι άλλα, αλλά ας αφήσω και κανέναν άλλο συμ-μπλόγκερ να πει την άποψή του... Καλό βράδυ!

Νimertis είπε...

καλησπέρα marronblogger... νομίζω κι εγώ πως η τρομακτική ενέργεια που απελευθερώνει ο πόνος -κυρίως, άξονας και της ταινίας για την συγγραφή ενός αριστουργήματος - είναι από μόνη της αρκετή... ίσως να μην έχουμε ανάγκη καμιά επίγνωση... ίσως να μας κάνει κακό η επίγνωση... τα γοητευτικότερα ερωτήματα πάντα θα μένουν αναπάντητα...
το πάθος της γραφής άλλωστε είναι για να βιώνεται κι όχι για να αναλύεται...
να'σαι καλά, σ'ευχαριστώ!

Eυαγγελία είπε...

"δεν υπάρχει κανένα τέτοιο ‘βαρύ’ μήνυμα… υπάρχει ο πυρήνας της ανθρώπινης ματιάς, η ίδια η ζωή… στην ολότητά της…"

Δεν την έχω δει την ταινία Νιμερτή μου, μα στέκομαι στο παραπάνω σημείο που ανταποκρίνεται σε μια μεγάλη αλήθεια. Όπως ανέφερε και η συμ-μπλόγκερ marron, οι συγγραφείς γράφουν για να γράφουν, γράφουν γιατί ζουν μια μυστική ζωή μαζί με τις λέξεις τους και με όσους άλλους θέλουν να την κοινωνήσουν..

Σημασία έχει αν εμείς σαν αναγνώστες κατανοούμε τον πυρήνα της γραφής τους, κι αν πέρα από κάποια μηνύματα, μέσα απ' αυτή τη γραφή γεννιούνται σκέψεις και ερεθίσματα.

Σε φιλώ από καρδιάς.

Ange Alexiou είπε...

"δεν είναι ανάγκη ούτε οι ποιητές ή οι δημιουργοί να έχουν την απόλυτη συνείδηση του τι ακριβώς κάνουν, με τι καταπιάνονται… "

Δεν έχω δει την ταινία.
Απομόνωσα την παράγραφο, θέλοντας να αναφερθώ στην "από τύχη αλληγορία".
Ο συγγραφέας κάποιες φορές, αγνοεί τη διαφορά ενός σημείου κι ενός συμβόλου.

"Σημείο και σύμβολο είναι δυο ουσιώδη στοιχεία, του ιδεατού κόσμου του ανθρώπου.
Το σύμβολο είναι ένα σημείο που παραπέμπει σε μία αόρατη πραγματικότητα, με την οποία αυτό φέρνει σε επαφή τον άνθρωπο, κάνοντας την ευφυία του να περάσει απ΄το ορατό στο αόρατο." (Julien Ries)

Έτσι λοιπόν ιδέες συμβολικής φύσης, τείνουν να είναι κι οι ιδέες που δεν μπορούν να εκφραστούν με απόλυτη σαφήνεια.
Ιδέες, αγέννητες, πρόκειται να επινοηθούν, να ερμηνευτούν απ΄τον αναγνώστη, εφόσον το σύμβολο ασκεί το έργο του, απαυγάζοντας σημασίες.

Την καλησπέρα μου
:)

Νimertis είπε...

καλησπέρα αγπημένη μου αοράτη... δεν είμαι βέβαιος ότι όλοι οι συγγραφείς ζουν μια μυστική ζωή τόσο δεμένη με την ιερότητα των λέξεων καθώς υπάρχουν πολλοί που απλά και επαγγελματικά κάνουν τη δουλειά τους... όμως κάποιοι λίγοι, πράγματι βρίσκονται σε μια τέτοια θα έλεγα 'ειδική' συνθήκη και είναι αυτοί που το όποιο έργο τους μένει στο χρόνο και μας ενδιαφέρει και μας επηρεάζει...
η σχέση αναγνώστη και κειμένου τώρα είναι ένα άλλο πολύ ευαίσθητο κεφάλαιο αοράτη μου, το οποίο θεωρώ πολύ σημαντικό και το έχω θίξει σε παλιότερη ανάρτηση αλλά θα επανέλθω γιατί αξίζει ο κόπος...
συμφωνώ πάντως πως αν εισέλθουμε στον πυρήνα του στοχασμού ενός συγγραφέα μόνον τότε μπορούμε να συζητήσουμε αληθινά για το έργο του...
σ'ευχαριστώ πολύ για όσα μου έγραψες! σου εύχομαι ό,τι καλό!

Νimertis είπε...

κάπως έτσι αισθάνομαι κι εγώ τα πράγματα πως λειτουργούν, misoagnosti αγαπημένη φίλη...
αισθάνομαι πως επιστρέφουμε πάντα στο σύμβολο, στην Μεγάλη Πηγή, στην Μεγάλη Μήτρα... βέβαια η ταινία δεν έχει σχέση με όλα αυτά αλλά δεν έχει σημασία... τα θίγουμε εμείς, αυτό έχει σημασία...

"Έτσι λοιπόν ιδέες συμβολικής φύσης, τείνουν να είναι κι οι ιδέες που δεν μπορούν να εκφραστούν με απόλυτη σαφήνεια.
Ιδέες, αγέννητες, πρόκειται να επινοηθούν, να ερμηνευτούν απ΄τον αναγνώστη, εφόσον το σύμβολο ασκεί το έργο του, απαυγάζοντας σημασίες"

να πόσες λέξεις δύναμης, να πόσες σκέψεις δύναμης...

σ'ευχαριστώ από καρδιάς! να είσαι καλά...