Δευτέρα, Αυγούστου 16, 2010



            «…Μπορεί να ειπεί κανείς πως ένα είναι το κύριο γνώρισμα του ποιητή. Ο αγώνας του για την αυτοκάθαρση. Την άποψη αυτή διατύπωσε ο ίδιος ο Σεφέρης στις Μέρες (Μ2, 54): "Όποιος είναι καθαρός, είναι ποιητής"...
            ...Η αυτοκάθαρση του ποιητή συνδέεται άμεσα με ό,τι κράτησε να λέγεται φυσικό ταλέντο. Το χάρισμα του ποιητή, εκείνο το ξεχωριστό στοιχείο που του εμπιστεύεται η φύση, είναι το φυτουργικό κεφάλαιο ενός συνόλου από πλεονεκτικές ανελίξεις, που όλες συγκλίνουν και κορυφώνονται στην πραγμάτωση της αυτοκάθαρσης.
            Η φύση στην περίπτωση τούτη είναι μια σκοτεινή πηγή χορηγίας, που εκφράζεται σαν τυχαία εύνοια, σαν μια ανεξέλεγκτη συρροή εύεργων συνιστωσών στη δέσμη μιας δυναμικής αρμονίας, ή και ακόμη σα θεία ιδιοτροπία εκλογής…

            ...Εάν ο επίδοξος ποιητής δεν προχωρήσει πέρα από τη θέαση του κόσμου, εάν δεν διασπάσει τον κλοιό των πραγμάτων μέσα στον οποίο λειτουργεί η απλή δράση του αισθητηριακού του οπλισμού, εάν δεν ζητήσει το στερεό σχήμα μιας παρουσίας, εκεί που τελειώνοντας τα ένυλα όριά του κόσμου ανοίγεται η υποθετική διάσταση της απουσίας, εάν δεν πατήσει σε κάποιο πλήρωμα δυνάμεων, που καθώς διαδέχεται τη γύμνια των πραγμάτων καταργεί το νόημα του κενού, εάν τέλος πάντων, δεν συνδεθεί με την αδιάφορη μέριμνα της φυσικής πραγματικότητας που κρύβεται πέρα και πίσω από τις παραστάσεις μιας ευκλείδειας προοπτικής, ούτε είναι ούτε και θα γίνει ποιητής. Γιατί θα'χει απομείνει δώθε από τις Συμπληγάδες του αργοναυτικού πεδίου.

            Εδώ βρίσκεται η λαμπρή αλλά και η επίβουλη διαφορά που κάνει τον ποιητή σε σύγκριση με το στιχοπλόκο, το δημοσιογράφο, τον επιστήμονα συγγραφέα, το ρήτορα, και τους κάθε λογής πράκτορες του γραπτού λόγου.
            Και εδώ κρύβεται ο κακός δαίμονας των παρανοήσεων αναφορικά με τις αξιολογικές αποτιμήσεις των ποιητών. Να συγχέουμε, λόγου χάρη, ή και να ταυτίζουμε ποιοτικά το Σολωμό με το Βαλαωρίτη και τον Καβάφη με το Σικελιανό...

            ...Με την μετάσταση του ποιητή στην περιοχή που βρίσκεται πέρα από την επίπεδη εικόνα του κόσμου, πέρα από τη φωτογραφική καθήλωση των πραγμάτων και τη βουβή επανάληψη της καθημερινής τριβής, δεν εννοώ τη διαφυγή του στην αοριστία κάποιας μεταφυσικής.
            Αντίθετα, περιγράφω κάτι λαγαρό και πολύ συγκεκριμένο. Θα έλεγα πως είναι ο ίδιος ο κόσμος που τον βλέπουμε και τον περπατάμε, με τη διαφορά πως τον δορυφορεί και μια άλλη απαραίτητη διάσταση. Κάτι σαν υπόνοια βάθους, σαν η ανάποδη όψη του κόσμου ή το συμπληρωματικό του μισό, που ολοκληρώνει και γεωδαιτεί τη λειτουργική του αυτάρκεια. Αυτό το ουσιώδες περίβλημα, η πνευματική άλως της ύλης, δεν γίνεται να απομονωθεί από τη ζωή. Όπως δεν γίνεται "να χωρίσει κανείς το κύμα από τη θάλασσα". (Μ1, 123)...

            ...Το μυθικό τοπίο, αντί για το φως του ήλιου που γυμνώνει το κόσμο, διαλύει δηλαδή τις σχέσεις των φαινομένων και εκθέτει τα πράγματα στη μόνωση μιας παρατακτικής τυχαιότητας, κολυμπάει μέσα στο φέγγος μιας υποβολής που ζωντανεύει και αισθητοποιεί την αθέατη σύσταση και τις κρυφές συναρτήσεις της πραγματικότητας.
            Το ληθαργικό κοίτασμα της φύσης, εκείνο το βάθος των πραγμάτων που ο Ηράκλειτος το ονομάζει "αφανή αρμονία", παίρνει τη θέση του εξωτερικού κόσμου, και γίνεται η νέα γη μέσα στην οποία ο ποιητής Κολόμβος περιδιαβάζει, στοχάζεται, θαυμάζει και τραγουδεί.
            Εάν η περιγραφή της πραγματικότητας δεν γίνεται μέσα από το καλειδοσκόπιο αυτής της μυθικής θεώρησης θα μείνει μια πεζή περιγραφή έξω και μακρυά από την ποίηση...»


Δημήτρης Λιαντίνης Ο Νηφομανής

15 σχόλια:

Ευαγγελία Πατεράκη είπε...

Αν δεν μπορεί κάποιος να δει κάτω απ' την πέτρα τι υπάρχει...
Αν δεν μπορεί να κινήσει με το νου
το βράχο που κλείνει την είσοδο
της σπηλιάς, και να διασχίσει
με το βλέμμα το εσωτερικό της, μελετώντας την κάθε της πτυχή, αμυχή ή, ό,τι...
Αν δεν κουβαλά μέσα στο μυαλό του
την ουτοπία...
Αν δεν είναι έτοιμος να πεθαίνει, κάθε στιγμή, για...μια πεταλούδα, που της τσαλακώθηκαν τα φτερά, και να ξαναγεννιέται...
Κι αν δεν είναι συνάμα ταπεινός
και γιγάντιος...
Ποιητής δεν θα γίνει ποτέ!..

Δάσκαλος Μεγάλος ο Λιαντίνης!!!

Την αγάπη μου, φίλε μου!!!

Ανώνυμος είπε...

Ο ποιητής Λιαντίνης στη νέα ιστοσελίδα του www.liantinis.gr

Ευαγγελία Πατεράκη είπε...

Συγνώμη, αγαπημένε μου Νημερτή,
που επανέρχομαι,
αλλά, θέλω να πω στον ανώνυμο σχολιαστή,
ότι υπάρχει κι η ιστοσελίδα:
www.liantinis.org

και να του τονίσω
ότι ένα πνεύμα σαν το Φιλόσοφο Λιαντίνη, είναι υπεράνω πάντων!
Κι οι ιστοσελίδες είναι πολύ πολύ χαμηλές για να τον φυλακίσουν.

Παραλληλίζω το γεγονός, με τον ηρωικό ξεσηκωμό των φοιτητών του Πολυτεχνείου ΄73, που η κάθε πολιτική παράταξη, προσπάθησε να καρπωθεί τη θυσία των αγνών αγωνιστών.

Ευχαριστώ, Νημερτή!

Νimertis είπε...

Θα συμφωνήσω απόλυτα με την επισήμανσή σου Πυρφόρα μου και θα προσθέσω ότι δεν μας απασχολεί καμία διαμάχη μεταξύ πλευρών και μερίδων που θέλουν να οικειοποιηθούν οτιδήποτε αφορά στον υπέροχο Διδάσκαλο... εκείνο που μας εμπνέει είναι η ρωμαλέα, μαχόμενη σκέψη ενός μεγάλου Έλληνα, ενός Ελληνοέλληνα, κατά την δική του έκφραση... ενός ελληνόψυχου θα πω εγώ, σπουδαίου ανθρώπου, δάσκαλου και στοχαστή αλλά και πολεμιστή και αντάρτη και φλεγόμενου ποιητή... την αγάπη μου Πυρφόρα μου!!!

Alex είπε...

ταπεινά ρωτώ : γιατί εκείνος που εθεωρείτω διδάσκαλος επέλεξε τελικά να φύγει πρίν μας πει κι'άλλα σημαντικά και ενδιαφέροντα ? γιατί δεν έμεινε να φτιάξει ποιητές , επιστήμονες , συγγραφείς ..ανθρώπους πάνω απ'όλα ? γιατί δεν έμεινε να βοηθήσει όσο περσότερους μπορούσε ?
μήπως τελικά το εύρος της αμαθειάς μας τον φόβισε ?, μήπως είδε πως τελικά όσο και να ψάχνει δεν βρίσκει ποιητές αναμεσά μας παρά ανεμολόγους ?
μήπως τελικά δεν διάλεξε εκείνος το θανατό του ?
Συγχωρέστε με αν τούτο το τελευταίο ακούγεται ιερόσυλο , αλλά να πολλά βάζει ο νούς μας!
Ωστόσο θα ήθελα να μπορούσα να έπαιρνα μια απάντηση.
Αισθάνομαι καμιά φορά πως ενώ μακρυγορούμε , δεν καταφέρνουμε να πούμε αυτό που θέλουμε στ'αλήθεια,
πάραυτα ελπίζω να υπέβαλλα ορθά και καθαρά τη σκέψη μου.
Σας χαιρετώ

Χάρις είπε...

Σε ευχαριστώ Νημερτή.
Κι έχεις δίκιο, ξέρεις, "η αλήθεια δεν κατοικεί στο προφανές"...

(Σου κρατώ κι ένα παράπονο, μα θα στο πω αλλού)

Σ' ευχαριστώ.
Έρρωσο

goofyMAGOUFH είπε...

Ας μου επιτρέψει ο ευγενικός οικοδεσπότης, Alex,
να σου πω πως όλες οι ουσιαστικές αλλαγές
προέρχονται από μέσα προς τα έξω,
ποτέ αντίθετα.
Και θέλω να ρωτήσω:
'το ενδεχόμενο το εύρος της αμάθειάς μας
να τον αηδίασε το σκέφτηκες;'

Νimertis είπε...

Χάρις καλησπέρα... και βέβαια να μου πεις το παράπονό σου... περιμένω...


φίλη Αλεξ, έθεσες τα ερωτήματα που θέτουν όλοι ... δεν είμαι ίσως ο καταλληλότερος για να δώσω απαντήσεις... δημοσιογραφικού τύπου, κάτι που το απεχθάνομαι κιόλας αλλά όπως το νιώθω, έτσι θα σου απαντήσω...
...το εύρος της αμάθειας, αισθάνομαι όπως έγραψες κι εσύ αλλά και η Γκούφη τόνισε, δεν είναι μια απλή υπόθεση... η αμάθεια, η ανοησία, η νωθρότητα, ο ραγιαδισμός, η ακηδία, η πνευματική χρεοκοπία, ο εμετικός νεοελληνικός 'πολιτισμός'... αλλά όχι μόνον…
…θα πρέπει να μελετήσει κανείς τα γραπτά του, να δει μέσα και πίσω από τις λέξεις, να παρατηρήσει το υλικό από τις διαλέξεις και τις ομιλίες του για να αρχίσει να αποκωδικοποιεί εν μέρει τον άνδρα, τη στάση ζωής του, το μαχόμενο λόγο του... θα σου πω μονάχα πως την απάντηση 'γιατί έφυγε;' την δίνει έμμεσα όταν αναφέρεται στην φιλοσοφική αναχώρηση του Εμπεδοκλή σε αντίθεση π.χ. με την 'ακαπνία' του μεγάλου Σολωμού... δεν είναι ένα θέμα που αναπτύσσεται εδώ τόσο απλά και εγκυμονεί και άπειρους κινδύνους να εκτραπεί σε μια συζήτηση βλακώδη για την αυτοκτονία κάτι που με κάνει και ανακατεύομαι... εάν δεν είσαι απλά περίεργη αλλά ενδιαφέρεσαι να εισδύσεις στη σκέψη και ζωή ενός σπουδαίου ανθρώπου και επιστήμονα αλλά και εσωτερικού πολεμιστή, όπως τον αισθάνομαι εγώ, μελέτησέ τον... υπάρχει υλικό άφθονο... και θα βρεις γρήγορα τις απαντήσεις σου Αλεξ...

habilis είπε...

Αυτό το προσδιοριστικό "εσωτερικού πολεμιστή" που γράφεις στο σχόλιο,νομίζω,ότι τα λέει όλα για τον Λιαντίνη !!!

Alex είπε...

goofyMAGOUFH , δε θα διαφωνήσω μαζί σου , θα ρωτήσω όμως πάλι γιατί δε συνέχισε να κάνει αυτό που έκανε ? να το θεωρούσε άσκοπο ?
ή μήπως έφτασε σε κάποιο σημείο ΄συνειδήσεως που του καταμαρτύρησε κάτι για το οποίο δεν θα είμαστε ποτέ έτοιμοι ?...
αγαπητέ nimerti εικασίες κάνω και δεν περιμένω απαντήσεις απο πουθενά , απλά εικάζω δημοσίως κάτι το οποίο με είχε απασχολήσει στο παρελθόν.Και φυσικά το έργο του Λιαντίνη σπουδαίο και διδακτικό - δεν είχα την τύχη να το μελετήσω, σκόρπια αναγνώσματα μόνο- αλλά σκέπτομαι μη "φεύγουν " έτσι οι μεγάλοι δάσκαλοι ...αθόρυβα!
απο την άλλη μεριά επειδή είμαι φύσει και θέση αισιόδοξη λέω : θα έχουν το λόγο τους !
ευχαριστώ για τον χωρο(χρόνο) σας.
Καληνύχτα εύχομαι.

Νimertis είπε...

habilis, αυτό που με συνεπήρε από τις πρώτες κιόλας γραμμές που διάβασα σε κάποιο βιβλίο του, ήταν αυτό ακριβώς... δεν είδα τη κοιμισμένη γραφή ενός Ακαδημαϊκού που έχει λιώσει στις καρέκλες αλλά δεν γνωρίζει τη ζωή, δεν είδα τη γραφή ενός εξυπνάκια καθηγητή που απευθύνεται στο πουθενά γιατί το πουθενά έχει μάθει να τον κρίνει... είδα μια γραφή που ανάσαινε! είδα φλέβες με ζεματιστό αίμα... είδα μια θυμωμένη γραφή και αυτό με χάραξε... δεν με απογοήτευσε έκτοτε ο Λιαντίνης και στα επόμενα κείμενα, στα βίντεο, στις διαλέξεις κλπ... ένας εσωτερικός πολεμιστής...

Νimertis είπε...

συμφωνώ Αλεξ με το 'οι μεγάλοι δάσκαλοι φεύγουν αθόρυβα'... θα έλεγα ότι αυτός είναι ο δρόμος του πολεμιστή από την αρχαιότητα ως σήμερα... δεν διαφωνούμε στην ουσία το λοιπόν... απλά, είναι από την άλλη πάντα ένα διαχρονικά θα έλεγα ευαίσθητο θέμα ο... αυτοθέλητος θάνατος, η αναχώρηση από το κόσμο αυτό και η έξοδος στο α λ λ ι ώ ς... η σ υ ν ε ι δ η τ ή αναχώρηση όμως είναι ένα μεγάλο προνόμιο που κατακτούν οι Μύστες και οι Ιεροφάντες... εμείς ίσως δεν τους καταλαβαίνουμε, εμείς είμαστε ακόμη δέσμιοι δυαδικών σκέψεων [καλό-κακό, μικρό-μεγάλο, σκοτάδι-φως]... αιχμάλωτοι ακόμα του... 'τη βγάλαμε καθαρή άλλη μια μέρα, δόξα στο Γιαραμπή'... να σαι καλά!

Alex είπε...

με καλύψατε καθ'όλα , χαίρομαι που αμφισβητώντας μαθαίνουμε και μαθαίνοντας αμφισβητούμε...καλημέρα σας!

goofyMAGOUFH είπε...

Αρχικά, να παρακαλέσω την Alex
να μην εκλάβει ως προσωπικά αυτά που θα γράψω.
Έτυχε, απλώς, το σχόλιό της να ερεθίσει τη σκέψη μου.
Ενώ, έχουμε αξιωθεί να γνωρίσουμε μια μορφή σαν αυτή του Λιαντίνη,
αντί να πλατύνουμε το νου μας
-ναι, εμείς πρέπει να το κάνουμε,
ο δάσκαλος μας δείχνει το δρόμο κ μας δίνει τα εφόδια,
δεν το κάνει για λογαριασμό μας-
αρκούμαστε να τον τεμαχίσουμε,
ίσως και να τον πολτοποιήσουμε.
Στο βωμό ποιας ανάγκης μας τον θυσιάζουμε, άραγε;
Πως να στριμώξουμε το Λιαντίνη σε λέξεις;
Γιατί να τον μολύνουμε με ερμηνείες;
Γιατί να τον φέρουμε στα μέτρα μας,
σ' αυτά τα λειψά, μετρήσιμα μεγέθη;

Δεν τρομάζει η αμάθεια, νομίζω.
Την αμάθεια τη σεβόμαστε.
Δες, για παράδειγμα, πως φερόμαστε σε ένα παιδί.
Η ημιμάθεια, όμως, όταν δεν την αναγνωρίζουμε
-πόσο μάλλον να την αποδεχτούμε-
γίνεται εγκληματική, κατά τη γνώμη μου.

Γιατί έχει τόση σημασία η αναχώρησή του;
Ή, για να ακριβολογώ,
αυτό που αισθάνομαι πως ενοχλεί
δεν είναι η ίδια η αναχώρηση αλλά η επιλογή του,
η πρωτοβουλία του να το κάνει όπως ο ίδιος ήθελε,
όπως το οραματίστηκε.
Θα το θεωρούσαμε, βέβαια, απολύτως φυσιολογικό
-πόσο φρικτή λέξη, αλήθεια-
αν πέθαινε από κάποια αρρώστεια
ή γηρατεία ή ένα ατύχημα, έστω.
Μα πόσο αδαείς είμαστε αν πιστεύουμε πως θα το επέτρεπε.

Έχω ακόμα πολλά να πω, Νημερτή,
μα η κατάχρηση της φιλοξενίας είναι αγένεια.
Επίσης, έχω φόρτιση αυτή τη στιγμή
και ίσως το ύφος μου να ενοχλήσει.

Υ.Γ.:
ξέρεις τι θα είχε αληθινό ενδιαφέρον;
Ν' ακούσει κάποιος το Λιαντίνη
να λέει... καλημέρα, για παράδειγμα.
Όλη του η σκέψη μέσα σε κείνη την ανάσα. . . απόλυτη!

Νimertis είπε...

Γκούφη μου, οφείλω να ομολογήσω ότι με καθήλωσε και με συγκλόνισε η κατάθεση σκέψης αλλά και ψυχής που μόλις βίωσα! Λόγια άλλα δεν έχω γιατί θα ήταν απλά... φλυαρία! Υποκλίνομαι!