Tο Iερό

Tο Iερό

Ήρωες και Ιππότες

Ασκητές και Βάρδοι

H

αναζήτηση του Ιερού υπήρξε ανέκαθεν μια παρεξηγημένη υπόθεση. Γιατί το να αναζητάς κάτι που είναι στην περιοχή του Γνωστού ή έστω του Αγνώστου που πρόκειται να γίνει γνωστό, είναι μια εργασία που περιλαμβάνει τμήματα του νου. Δεν είναι δράση, είναι δραστηριότητα.

Το να αναζητάς όμως κάτι που βρίσκεται στα αχανή βάθη του Αγνώστου που δεν πρόκειται ποτέ να γίνει ψηλαφητό, αυτό αποτελεί εργασία του είναι. Δεν είναι δραστηριότητα. Δεν είναι θορυβώδης και δεν ανήκει στο εργοτάξιο του νου. Είναι δράση. Καθαρή δράση.

Γι αυτό και ο νους δεν συμμετέχει. Στο νου αποκαλύπτεται. Και είναι σοκ.

Η αναζήτηση του Ιερού έχει γεννηθεί μαζί με τον άνθρωπο. Δεν είναι στο χέρι του να την αρνηθεί αλλά είναι οπωσδήποτε ελεύθερος να την αγνοήσει. Ο άνθρωπος αγνοεί σχεδόν τα πάντα και το Ιερό είναι ένα από αυτά που ελάχιστα τον απασχολούν. Μονάχα όταν κάνει την συντριπτική του εμφάνιση σε συγκεκριμένες καταστάσεις βιο-ψυχικής ανισορροπίας ή πνευματικού πυρετού, τότε μονάχα ο άνθρωπος το αντιλαμβάνεται.

Στην πραγματικότητα, δεν το αντιλαμβάνεται απλώς. Τον πλημμυρίζει ολοκληρωτικά, τείνει να τον λυγίσει, να τον αποδομήσει, να τον… τρελάνει. Γιατί οποιοδήποτε αποκαλυπτικό φαινόμενο καταστρέφει τον αυστηρό προγραμματισμό του νου και τον πετάει έξω από τις περιοχές του Γνωστού, δηλαδή του Χρόνου και τον οδηγεί στην ανασφάλεια και το απροσμέτρητο του Αχανούς.

Η αναζήτηση του Ιερού έγινε σε όλες τις εποχές από… τρελούς. Οι γνωστικοί και οι ορθολογιστές, το απέρριψαν, το συκοφάντησαν, το λοιδόρησαν. Το ίδιο έγινε και με τους ταπεινούς ιππότες του Ιερού. Βίωσαν σε όλες τις εποχές την κοινή χλεύη, βασανίστηκαν, κλείστηκαν σε φυλακές και ανήλιαγα υπόγεια, θανατώθηκαν. Μετά από αιώνες κάποιοι εξ αυτών ‘αποκαταστάθηκαν’. Τραγική ειρωνεία. Αυτό δεν έγινε γιατί οι επόμενες γενιές τους κατανόησαν. Ήταν θέμα πολιτικής. Όταν άλλαζαν ισορροπίες άλλαζαν και οι… ήρωες.

  

Οι Ήρωες… και οι Ιππότες.

Ο Ήρωας δεν εξελίσσεται βέβαια… είναι ένας ολόκληρος κόσμος και είναι ένας ολοκληρωμένος κόσμος. Τούτο σημαίνει πως δεν ευρύνεται πλέον, δεν εκτείνεται και δεν αλλάζει. Ο Ήρωας είναι.

Παρ’όλα αυτά έχει μια άμεση σχέση διάδρασης με τον Ιππότη. Μια σχέση αναγωγής - καταγωγής.

Ο Ιππότης έλκει την καταγωγή του από τον κόσμο του Ήρωα. Είναι το αρχέτυπο του Ήρωα με εσωτερική εντατική κατάσταση. Ο Ιππότης με μια έννοια είναι ένας διαρκώς ενεργός Ήρωας. Γιατί ο Ιππότης δεν είναι ένας στατικός κόσμος. Και δεν ολοκληρώνεται ποτέ όσο η αναζήτησή του παραμένει ενεργή και εν ισχύι. Και αυτή η αναζήτηση δεν τελειώνει.

Ο Ιππότης βρίσκεται σε άμεση σχέση με τον Ασκητή και τον Βάρδο. Οι τρεις τους αποτελούν ένα ισόπλευρο τρίγωνο που εγγράφεται σε έναν κύκλο. Τον κύκλο του Ιερού.

Όπως φαίνεται με σαφήνεια από το διάγραμμα, οι τρεις κορυφές του τριγώνου που αποτελούν ο Ιππότης, ο Βάρδος και ο Ασκητής, περικλείουν το Ιερό, την εσωτερική περιοχή του Ιερού, για την ακρίβεια. Την περιοχή της Καθαρής Δράσης.

Οι τρεις εξωτερικές περιοχές που απομένουν, είναι οι περιοχές της Δραστηριότητας που έχουν ως ορίζουσες τα εξωστρεφή χαρακτηριστικά του κάθε αρχετύπου. Και ορίζονται από τους αντίστοιχους άξονες: Ιππότης – Βάρδος, Ασκητής - Ιππότης και Βάρδος – Ασκητής.

Όλες αυτές οι δραστηριότητες είναι οι συνήθεις, εξωτερικές και θορυβώδεις εργασίες της ανθρωπότητας αν και σε υψηλότερο επίπεδο.

Στην εσωτερική αναζήτηση του Ιερού όμως, οι δραστηριότητες αυτές μεταβολίζονται σε μυητικές δράσεις και αποκτούν το ουσιαστικό τους περιεχόμενο.

Η συνάντησή τους, στην ιδανική κατάσταση του μύστη, είναι το κέντρο του κύκλου και του τριγώνου. Ο πυρήνας του Ιερού. Ή αλλιώς (ανάλογα την παράδοση, τη θρησκεία, το σύστημα γνώσης): Ο ανώτερος εαυτός, ο Θεός, το Θείο, το Εν, Η Χωρίς Αρχή Αρχή Όλων, το Άιν Σοφ, κλπ.

Όλες οι περιοχές εκτός του ισοσκελούς τριγώνου αποτελούν μέρος του Αγνώστου που πρόκειται να γίνει Γνωστό.

Εντός του τριγώνου τα πράγματα αλλάζουν. Γίνονται πολυδυναμικά, απρόβλεπτα, ‘εκτός κάθε λογικής’.

Όμως ακόμα κι εντός του τριγώνου, οι περισσότερες περιοχές είναι δυνατόν να ‘χαρτογραφηθούν’ από μύστες υψηλής τάξης και μεγάλης δύναμης. Είναι περιοχές που η υπερ-αντίληψη του μύστη τον βοηθά να εισέλθει και να διεισδύσει στα βάθη του Αχανούς.

Εκτός από μια απροσδιόριστη περιοχή στον πυρήνα που αποτελεί το Γνόφο του Ιερού. Αυτή η περιοχή ανήκει στο Άγνωστο που δεν μπορεί να γίνει Γνωστό. Αποτελεί κατά μια ερμηνεία, το περίφημο Άγιν των Καμπαλιστών, το Απόλυτο Τίποτα που όμως εμπεριέχει, εν δυνάμει, τα πάντα.

«Το Απόλυτο Τίποτα υπάρχει μέσα στην έννοια της ανυπαρξίας του και διαθέτει τη μεγαλύτερη οντότητα απ’όλα τα όντα στον κόσμο, ωστόσο, όντας ανύπαρκτο είναι απλό κι εφόσον όλα τα απλά πράγματα είναι περίπλοκα σε σύγκριση με την απλότητα, έτσι κι αυτό σε σύγκριση με την οντότητα των άλλων πραγμάτων, ονομάστηκε Τίποτα ή Απόλυτο Τίποτα… Άγιν». 

Δαυίδ μεν Αβραάμ χα Λαβάν (Μασορέτ χα Μπερίτ, τέλη 13ου αιώνα).

Θα μπορούσε κανείς να το παραβάλει με την Δίχως Αιτία Αιτία Όλων, το Απόλυτο Μηδέν της εκκίνησης του χρόνου και του χώρου, το σημείο μηδέν στο περίφημο Μπινγκ Μπανγκ των κοσμολόγων κλπ.

Με βάση κάποιες εσωτερικές διδασκαλίες, εκεί εδράζεται η περίφημη Ιεραρχία. Όχι με την έννοια του τόπου βέβαια αλλά με τη φιλοσοφική έννοια της ύπαρξης, της διάστασης.

Το ίδιο το Ιερό λοιπόν είναι ο πρωτεϊκός κόσμος, ο αρχαίος κόσμος, το απέραντο, το άπειρο και το αδιανόητο.

Και δεν υπήρξε ποτέ γοητευτικότερο ταξίδι για τους τρελούς αργοναύτες και τους ονειροβάτες ποιητές όλου του κόσμου από το ταξίδι στα έγκατα του Αχανούς, στις μυστικές, αρχαίες θάλασσες του Ιερού…

Εκείνο που σκοτώσαμε, το πενθούμε μόνο εμείς…

(Πολλά είχαν προηγηθεί… συζητήσεις, σιωπές, βλέμματα αθώα, βλέμματα ένοχα… αδιάφορο… στην αληθινή ζωή ‘δραματουργική συνέχεια’ δεν υπάρχει…)

Ευτυχώς η ποίηση δεν έχει ανάγκη τους ποιητές, της είπα και αρνήθηκα να την κοιτάξω στα μάτια. Δεν λέω πως απέφυγα απλώς. Γιατί είναι φορές που το βλέμμα στερεώνει την αλήθεια βαθύτερα απ’το λόγο ή το άγγιγμα ακόμη.

Και δεν αντέχεται…

Η ποίηση είναι ένας ολόκληρος κόσμος.

Ή μάλλον, είναι ο ίδιος ο πρώτος Κόσμος που γέννησε όλους τους κόσμους.

Κι ο κόσμος δεν έχει ανάγκη κανέναν από μας… υπήρχε πριν και θα υπάρχει μετά… έστω και σακατεμένος… γιατί τον παραλάβαμε καθαρότερο απ’όσο θα τον παραδώσουμε… τον παραλάβαμε αγνό και τον μολύναμε… τον παραλάβαμε όμορφο και τον ασχημύναμε… είναι ντροπή να σκεφτόμαστε πως υπάρχουμε εμείς και ο κόσμος… στην ουσία υπάρχει μόνον ο Κόσμος… εμείς είμαστε ένα θλιβερό και ρυπογόνο συστατικό του… ένα εξελικτικό λάθος, μια νοσηρή εξαλλαγή, ένα καρκίνωμα… γι αυτό και θ’αφανιστούμε σύντομα και η Φύση θα γιορτάζει.

Δεν έλεγε τίποτε μονάχα με άκουγε σκεπτική. Ξέρω πως είναι αυτό. Σκεπτικός θα πει, αναλογίζομαι και ανασυγκροτώ κάθε στιγμή τον ίδιο τον εαυτό μου… σαν ένα ολόγραμμα που τρεμοπαίζει και ξαναδυναμώνει… χάνεται κι έρχεται κάθε στιγμή.

Ποτέ δεν είμαστε εδώ ή εκεί… σταθερά, ολόκληροι, άρτιοι… το σώμα ίσως… μα η καρδιά είναι αλλού και ο νους κάπου αλλού… ολόκληροι κι ευθυγραμμισμένοι δεν είμαστε ποτέ… δεν θα το αντέχαμε… θα μας συνέτριβε…

Μοιάζουμε καμιά φορά με το φονιά που στέκεται πάνω απ’το θύμα του και κλαίει… πέρασε τη γραμμή που δεν έχει γυρισμό… διέπραξε το έγκλημα… και θρηνεί όχι για το αμετάκλητο και φρικώδες της πράξης του αλλά για τη μοναξιά του… πενθεί για τον ίδιο που στη γωνιά τον περιμένει ένας άλλος θάνατος… ο δικός του… γιατί δεν είμαστε ούτε παρόντες ούτε ζωντανοί… Νομίζουμε πως είμαστε ζωντανοί…

Κάποια κομμάτια μας έχουν ήδη πεθάνει… εμείς τα σκοτώσαμε… και μόνο εμείς μπορούμε να θρηνούμε γι αυτά…

Περπατούσαμε στον κατηφορικό δρόμο για το σπίτι. Η νύχτα ήταν υγρή, αφιλόξενη, γεμάτη κιόλας με την επόμενη μέρα…